Số lượng các loài chim ở nước ta vô cùng đa dạng với nhiều vai trò khác nhau. Chim én là loài vật rất hữu ích với con người. Trong dân gian còn lan truyền rằng chúng là sứ giả của mùa xuân, vậy thực hư câu chuyện này là như thế nào?
Đôi nét về chim én
Trong tự nhiên, số lượng loài vật hiện hữu khó có thể đếm hết số lượng. Việt Nam là một trong số những đất nước sở hữu nguồn tài nguyên có cả rừng và biển. Chính vì vậy số lượng các loại động vật cũng rất đa dạng.
Trong số những loài chim hiện đang sinh sống và phát triển ở nước ta thì chim én dường như có mặt và có thể thích nghi với môi trường sống trên mọi miền tổ quốc. Chính vì vậy dù bạn ở vùng đất nào cũng có thể bắt gặp hình ảnh chim én. Chúng đã quá quen thuộc và trở thành một phần không thể thiếu đối với con người.
Nếu bạn còn nhầm lẫn giữa các loại chim mà không biết phân biệt, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin thú vị về chim én nhé!
- Tên nhận diện thường gọi: Chim én, tên trong tiếng anh là Martin
- Có nguồn gốc đến từ: Châu Phi
- Đặc tính sinh sống: Làm tổ và sống trong hang, đẻ trứng và thức ăn của chúng là côn trùng gồm ruồi, muỗi, bọ, bọ cánh cứng, rệp…
- Thuộc ngành động vật, lớp chim, bộ sẻ và thuộc họ nhạn
- Cân nặng trung bình từ khoảng 40-184g với kích thước khoảng 10-24 cm
Phía trên là những thông tin cơ bản để bạn có thể cập nhật thêm kiến thức về loài chim này. Trong tự nhiên có rất nhiều loại chim có hình dạng tương đối giống nhau nhưng đặc điểm sinh học thì hoàn toàn khác. Chính vì vậy bạn cần nắm rõ để có thể phân biệt dễ dàng hơn.
Môi trường sinh sống của chim én là gì?
Chúng ta rất dễ bắt gặp những chú chim én bay đầy trời và kêu rôm rả. Tuy nhiên nơi ở của én lại là điều mà không phải ai cũng biết. Với đặc tính xây ổ sống trong hang để đảm bảo an toàn.
Chính vì vậy địa điểm sống lý tưởng của chúng chính là ở những vùng núi cao, vùng núi khô hoặc cả những vùng đồng bằng thưa thớt dân cư. Những nơi có điều kiện săn mồi tốt đáp ứng được nhu cầu về thức ăn sẽ thường thấy én xuất hiện nhiều hơn.
Én là loài chim thường di cư để tránh thời tiết giá rét ở khu vực sinh sống. Tuy nhiên đặc điểm nổi bật của chúng là rất chung thủy nên dù có di cư đi đâu thì đến mùa xuân chúng cũng sẽ lại quay về mà thôi!
Chim én có đặc tính sinh sản như thế nào?
Với chim én, chúng sinh sống trong các hang và làm tổ trong đó. Bạn cũng có thể bắt gặp tổ én tại những tòa nhà đã cũ hoặc bị bỏ hoang, các tòa tháp cao hoặc những công trình xây dựng ít hoạt động.
Vật liệu để làm thành tổ của chim én có thể bằng bùn, đất, đất sét, cây cỏ. rơm… Tuy thuộc vào những thứ mà chúng có thể lấy về để làm thành tổ ở. Và thường thì những con trống sẽ làm tổ đợi đến mùa sinh sản thì hót mời bạn tình.
Chúng gây ấn tượng bằng tiếng hót, khả năng bay lượn để thu hút những con chim cái. Nếu “đồng ý” thì sẽ trở thành một cặp và sinh sống trong chiếc tổ đã được làm sẵn trước đó.
Mỗi lần đẻ, én cái chỉ đẻ từ 1-6 quả trứng mà thôi. Thời gian ấp cũng rơi vào khoảng từ 19-23 ngày, én bố và én mẹ sẽ thay nhau ấp và thay nhau đi kiếm ăn. Chim non mới nở chưa có lông và cũng chưa mở mắt nên vai trò chăm sóc của én bố và mẹ là rất quan trọng.
Chúng sẽ chia nhau ra để chăm sóc con nhỏ và cùng chung công đi kiếm thức ăn. Thường chim én sẽ bắt rất nhiều sâu và côn trùng sau đó cuộn tròn lại và mang về. Những chú chim non háu ăn đang nằm đợi sẵn ở tổ và há miệng chờ được bón đồ ăn ngon. Chỉ sau từ 6-10 tuần là chúng đã có thể tự bay và rời tổ. Nhưng khi trưởng thành và ra đi, én con sẽ không quay trở về nữa.
Tại sao gọi chim én là loài chim của mùa xuân
Trong số những loài chim sẽ có rất những đặc điểm thú vị đặc trưng cho tên gọi hay những sự nổi bật về tính cách, hành vi. Tuy nhiên đối với chim én, dường như chúng sở hữu những đặc tính nổi bật và khác biệt nhất trong số những loài động vật hiện nay.
Chúng không chỉ bay giỏi với kỹ năng điều khiển tốc độ, đường bay cực điêu luyện. Không giành nhiều thời gian để kiếm ăn hay nghỉ ngơi mà chúng thường bay lượn trên bầu trời, tận hưởng cuộc sống tự do.
Én là biểu tượng cho sự chung thủy bởi chúng chỉ sống cả đời với một vợ một chồng. Đến thời kỳ sinh sản, chim sẽ chỉ sống gần khu vực làm tổ. Dù di cư đi đâu thì cũng vẫn sẽ quay về nơi ban đầu để sinh sản và nuôi con.
Thông thường đến mùa lạnh thì những chú chim anh em nhà én sẽ đi tránh rét rời khỏi tổ của mình. Đợi đến mùa xuân khi cây cối tốt tươi chúng sẽ cùng nhau quay về rộn ràng khắp bầu trời.
Với những đặc điểm tính cách tốt đẹp cùng với đó là việc chim én thường quay trở về vào mùa xuân. Chính vì vậy khi nhìn thấy những đàn chim kéo nhau về ríu rít trên bầu trời chính là lúc báo hiệu mùa xuân đến. Đó cũng chính là lý do mà người ta thường nói chim én là loài chim của mùa xuân.
Ngoại hình khác lạ của loài én
Để miêu tả về ngoại hình và nhận dạng loại chim này dễ dàng hơn, điều quan trọng nhất ngoài việc tổng hợp những thông tin cơ bản. Sẽ có những đặc điểm nổi bật để bạn có thể nhận diện chúng dễ dàng hơn rất nhiều.
Nếu để ý, thân hình én rất nhỏ nhưng nhìn sẽ thấy khá tròn với lớp lông dày, mỏ khá ngắn và miệng thì tương đối rộng. Khi bay sẽ thấy cánh của chúng dài và nhọn dần về phía đầu cánh. Có 9 lông chính chịu trách nhiệm điều khiển cách thức bay chính.
Đuôi của loài chim én sẽ khá dài với thùy xẻ khá sâu có thể hơi lõm hoặc hơi vuông với 12 lông chính ở phía đuôi. Lông đuôi dài và phân lớp rõ rệt, lớp lông đuôi ngoài dài hơn lớp lông đuôi trong. Để nhận diện thì sẽ thấy lông đuôi mái dài hơn lông đuôi con đực đấy nhé!
Nếu có cơ hội quan sát gần thì sẽ thấy lông của loài chim này thường có màu lam sẫm hoặc có những con sẽ có màu lục ở phía trên. Cũng có thể sẽ có sọc dưới bụng là màu trắng hoặc màu hung hung.
Khi trưởng thành thì kích thước và trọng lượng cũng không quá tăng. Chim én chỉ có cân nặng từ 40-184g và chiều dài cơ thể khoảng từ 10-24cm mà thôi. Vậy nên chúng cũng không quá lớn.
Chim én ăn gì?
Chim én là loại động vật ưa cuộc sống tự do và thường bay lượn trên bầu trời. Tuy nhiên chúng cũng khá nhỏ bé nên thức ăn yêu thích của loài chim này cũng chính là những con côn trùng nhỏ.
Những côn trùng trong tự nhiên có thể trở thành món ăn ngon cho én gồm cả muỗi, ruồi, rệp, chúng còn ăn cả bọ cánh cứng. Bởi tốc độ bay cực cao cùng với khả năng điều khiển thần tốc nên én rất dễ săn mồi trong tự nhiên.
Ngoài ra còn một loại thức ăn rất được én ưa chuộng đó chính là nhền nhện. Những con vật này đều là món khoái khẩu mà chúng có thể săn mồi một cách dễ dàng. Chính vì vậy trong tự nhiên thức ăn dành cho chim én khá đa dạng.
Với những loại thức ăn của chim này đa phần là những loài vật phá hoại mùa màng. Chính vì vậy càng nhiều én về thì người nông dân càng yên tâm vì hoa màu sẽ được bảo vệ. Những chú chim sẽ bắt sâu và góp phần giúp cây cối phát triển hơn.
Tuy nhiên kẻ thù không độ trời chung với én lại chính là chim ưng, các loài chim cú và cả chim cắt. Với tốc độ tuyệt vời nhưng chúng vẫn có khả năng trở thành con mồi béo bở cho kẻ thù. Đây là quy luật sinh tồn trong tự nhiên, chính vì vậy loài vật này cũng rất cảnh giác trong quá trình lựa chọn chỗ ở và khu vực sinh sống.
Có nuôi được chim én hay không?
Như bạn đã biết, tất cả những đặc tính của loài chim này bao gồm sự yêu thích tự do, dành phần lớn thời gian để bay lượn trên bầu trời, chỉ làm tổ ở những nơi ít người qua lại… Chúng cũng có thể coi là biểu tượng của sự khao khát tự do và mong muốn được bay nhảy.
Dù mang lại nhiều lợi ích như góp phần tiêu diệt sâu bọ phá hoại mùa màng, giúp hạn chế khả năng lây lan dịch bệnh ảnh hưởng tới năng suất cây trồng. Rất được người nông dân yêu quý.
Thế nhưng chúng hoàn toàn không phù hợp sống trong môi trường nuôi nhốt. Đặc biệt chim én chỉ săn mồi trong quá trình bay lượn trên bầu trời. Và điều quan trọng nhất én sống di cư nên cần có sự thay đổi để thích nghi với môi trường. Chính vì vậy việc nuôi nhốt én là điều không hợp lý.
Ngày nay dù thiên địch của én khá nhiều trong môi trường tự nhiên. Tuy nhiên điều làm ảnh hưởng tới số lượng và làm số lượng én suy giảm nhiều nhất đó chính là sự tàn phá, tận diệt của con người. Bắt én để ăn, nuôi, làm cảnh… vô hình chung đều làm số lượng én suy giảm và khiến cho sâu bọ không còn thiên địch và chúng có thể thoải mái phát triển. Do vậy không nên săn bắt và chăn nuôi én bạn nhé!
Chim én có phải chim yến hay không?
Rất nhiều người hay nhầm lẫn giữa chim én và chim yến. Nhưng chúng không phải là cùng một loài đâu nhé. Ngược lại chúng hoàn toàn không liên quan gì đến nhau. và bạn có thể phân biệt thông qua những yếu tố như sau:
- Tổ chim: Tổ chim yến thì được làm bằng nước dãi yến, chúng có nhiều chất dinh dưỡng và có giá trị kinh tế cao, con người có thể sử dụng. Ngược lại tổ chim én được làm bằng bùn đất, cây cỏ, không thể sử dụng.
- Màu sắc lông: Lông én màu đen hoặc xanh đen và có đuôi chẻ, mỏ lớn, có đôi cánh dài và nhọn chỉ thường bay lượn thấp trên bầu trời. Còn chim yến thì có lông màu đen đuôi đều không trẻ, mỏ nhỏ và bay rất cao.
Nói chung hai loài chim này có sự khác biệt rất lớn và chúng không có nhiều điểm tương đồng. Vậy nên không khó để phân biệt hai loài chim này, chỉ cần quan sát một chút là được.
Kết Luận
Trong thế giới tự nhiên đa dạng, có rất nhiều loài chim có ích cho con người và chim én là một trong số những ví dụ điển hình. Chính vì vậy hãy chung tay bảo vệ loài chim này nhé!
