Chúng ta sẽ thường nhìn thấy nhiều chim bói cá ở các vùng nước, sông suối tại khắp mọi nơi trên thế giới. Ngoại hình của loài động vật này khá bắt mắt và trông vô cùng linh hoạt, nhanh nhẹn. Cho nên những ai có niềm đam mê với các giống chim khác nhau thì nhất định sẽ rất tò mò về bói cá. Bài viết sau đây, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu hơn về con vật nhỏ bé mà lại sở hữu kỹ năng săn mồi cực đỉnh này nhé.
Nguồn gốc chim bói cá
Bói cá được mệnh danh là sát thủ đáng sợ của những loài cá nhỏ sinh sống trong các khu vực có nước như ao, hồ, sông, suối trên khắp toàn thế giới. Bởi chúng tuy sở hữu thân hình nhỏ bé nhưng lại được trời phú cho tốc độ và sự nhạy bén vượt trội. Để hiểu hơn về giống chim bói cá, bạn đọc hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nguồn gốc xuất hiện cũng như các thông tin về đặc điểm tập tính sinh hoạt nhé.
Nguồn gốc chim bói cá và phân loại
Theo các nhà khoa học nghiên cứu thì bói cá là một trong số các loài chim đầu tiên xuất hiện trên bề mặt Trái Đất. Đặc biệt các khảo cổ, hóa thạch để lại đã khẳng định nguồn gốc của chúng đến từ vùng đất châu Phi. Qua thống kê, bói cá hiện đang được phân chia thành 90 loại riêng biệt với ngoại hình và đặc điểm sinh trưởng khác nhau hoàn toàn.
Chim bói cá được xếp vào bộ Sả với vị trí phân bổ trải rộng khắp trên thềm lục địa Trái Đất. Ngày nay loài này đang tập trung chủ yếu tại các khu vực như Châu Á, Châu Phi và vùng đất của Châu Đại Dương. Hiện tại, bói cá được chia thành 3 họ chính đó là: họ Bồng chanh – Alcedines, họ Bói cá – Cerylidae, họ Sả – Halcyonidae. Loài chim này sẽ có tuổi thọ trung bình vào khoảng 4 – 5 năm.
Tập tính giao phối, sinh sản của bói cá
Mùa sinh sản, giao phối của chim bói cá thường chỉ diễn ra vào mùa xuân và hè. Con đực sẽ rượt đuổi để chinh phục các con cái, sau đó chúng ghép đôi với nhau và bắt đầu xây dựng tổ ấm để giao phối đẻ trứng. Thói quen làm ổ của loài chim này là nằm sâu trong hang đất hoặc hốc cây trông vô cùng kín đáo, khó lòng phát hiện ra khi đi ngang qua.
Tổ chim bói cá được đan bằng những vật liệu như lá cây, rễ, cành khô,… trông khá an toàn và nhìn rất chắc chắn. Trứng sẽ được đẻ ra trong tổ do con đực tự đào lấy bằng mỏ và chân. Loài này mỗi mùa giao phối chỉ sản sinh từ 3 – 5 quả. Trứng bói cá có kích thước khá nhỏ, vỏ ngoài màu xanh, một số sẽ điểm thêm các đốm chấm màu nâu.
Sau khi đẻ thành công cả chim bói cá đực và cái sẽ cùng nhau ấp trứng trong khoảng 20 ngày. Đủ thời gian, các cá thể con tự làm vỡ lớp vỏ để chui ra ngoài. Sau đó, chim non sẽ được cả mẹ và bố cũng cùng nhau chăm sóc, thay phiên nhau kiếm thức ăn về. Khoảng 3 – 4 tuần tuổi, bói cá con sẽ tập bay và rời tổ lần đầu tiên. Với những chim non còn yếu do nguồn thức ăn kém thì phải mất tới 35 – 40 ngày.
Chim bói cá có tập tính phân chia lãnh thổ
Một trong những điểm thú vị khác của loài chim này đó là tập tính phân chia lãnh thổ. Bởi việc làm này sẽ giúp chúng giữ được nguồn thức ăn dồi dào và không sợ bị ảnh hưởng từ điều kiện tự nhiên khắc nghiệt vào mùa đông, mưa bão,… Thông thường bói cá sẽ bắt đầu phân chia vùng sống, lãnh thổ sinh hoạt giữa tháng 9. Với các cặp đôi sinh sản thì thường thực hiện việc này ngay từ khi thời tiết vào mùa hè.
Nguy cơ đe dọa đến cuộc sống của bói cá
Qua thống kê, số lượng bói cá hiện nay đang ngày càng ít ỏi. Chính vì thế chúng được xếp vào danh sách những loài chim khá quý hiếm. Bởi môi trường sống lý tưởng của nó bị đe dọa do sự phát triển đô thị và từ bàn tay của con người. Bờ sông, hồ nơi được xem là mái nhà sinh sôi của chim bói cá thì nay đã bị đắp xi măng, kè đá kiên cố. Chính vì thế mà loài khuyển này không thể đào, làm tổ để sóng được nữa.
Bên cạnh đó, thời tiết ngày càng khắc nghiệt cũng là lý do khiến số lượng chim bói cá ngày càng giảm. Rất nhiều bói cá sẽ chết vào mùa đông vì cái lạnh và chúng cũng không thể chịu được cái nóng quá gay gắt. Lũ lụt, mưa bão liên tục đều gây ra những tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản, phát triển cá thể của giống chim này.
Nhìn nhận chim bói cá qua ngoại hình
Loài chim này có kích thước nhỏ bé và sở hữu các bộ lông với màu sắc vô cùng sặc sỡ, nổi bật. Anh muốn nhận biết bói cá ngoài đời thì hãy căn cứ theo các điểm nhấn về ngoại hình của chúng sau đây nhé:
Kích thước trung bình của bói cá
Khi đạt đến độ tuổi trưởng thành, chiều của bói cá đạt trong khoảng 10 – 45cm, khối lượng tùy thuộc vào từng họ khác nhau trung bình là từ 10 – 355g. Các con cái sẽ có kích nhỏ và ngắn hơn hẳn so với chim bói cá đực. Trong đó:
- Nhóm có kích thước nhỏ nhất là Bồng chanh lùn (Ispidina lecontei) trung bình chỉ đạt cân nặng 10,4g, chiều dài 10cm
- Loài bói cá khổng lồ với tên gọi Megaceryle maxima khi trưởng thành kích thước có thể lên đến 355g và 45cm.
- Giống Dacelo novaeguineae (bói cá Úc) được xem là họ nặng nhất với trọng lượng trưởng thành trung bình trên 450g.
Đặc điểm ngoại hình
Ngoại hình của loài chim này rất đặc trưng giúp chúng ta dễ dàng nhận biết ngay từ lần đầu tiên bắt gặp. Cụ thể về các điểm nổi bật của bói cá đó là:
- Phần đầu bói cá khá to so với tỷ lệ toàn bộ cơ thể của chúng, rất tròn và vô cùng cứng.
- Điểm dễ nhận biết loài chim này nhất nằm ở chiếc mỏ dài, to, cứng với màu đen nhánh. Đây được coi là công cụ đắc lực để bói cá luôn săn mồi tốt mỗi ngày.
- Cổ chim bói cá khá là ngắn so với nhiều giống khuyển khác.
- Phần thân hình của chúng khá tròn, bụng to và phần lưng hơi cong.
- Đôi chân bói cá có màu đỏ san hô đặc trưng, tuy nhỏ nhưng bù lại sở hữu được bộ móng vuốt sắc bén.
- Lông của chúng thường sẽ có màu sắc tươi sáng với phần lưng mang xanh lá và xanh nước biển là phổ biến nhất. Phía dưới bụng luôn tối hơn với nâu sẫm đặc trưng. Vị trí cổ sẽ có các vệt lông màu trắng tinh. Các con cái luôn có màu lông nhạt hơn hẳn so với chim bói cá đực. Khi bay dưới nắng, loài này thường trở nên sáng bóng, phản chiếu là nhờ vào cấu trúc lông vũ gây tán xạ ánh sáng xanh.
Cách săn mồi đặc biệt của bói cá
Chim bói cá luôn được xếp vào bậc thầy săn mồi trong tự nhiên. Loài khuyển này sở hữu khả năng quan sát lựa chọn đối tượng và ra đòn với tỷ lệ chính xác cực kỳ cao. Khi đi săn, bói cá sẽ đứng trên các nhánh cây vươn hẳn ra ngoài mặt hồ, ao, sông, suối,… để dễ dàng quan sát hơn. Lúc con mồi trồi lên khỏi nước để hô hấp thì loài chim này sẽ nhanh chóng phi xuống dùng mỏ của mình bắt nhanh con cá lên bờ.
Điều giúp loài này có thể đi săn chính xác với tỷ lệ cao như vậy là nhờ cấu tạo đôi mắt vô cùng đặc biệt. Kể cả tại các vùng nước sâu hay đục thì chim bói cá vẫn dễ dàng nhìn thấy con mồi của mình. Khi đi săn, loài chim này thường nhìn bằng hai mắt được cố định bên trong hốc. Có nghĩa là mọi sự chuyển động theo dõi con mồi đều đến từ việc xoay, di động cả phần đầu. Nhờ vậy mà cơ thể của chúng phi xuống bắt cá rất nhanh chóng và có độ chính xác cao.
Ngoài ra, loài chim này có khả năng phán đoán độ sâu rất tốt. Đồng thời mắt bói cá cấu tạo khá đặc trưng giúp chúng bù được phần khúc xạ của nước và phản xạ khi đi săn mồi. Con ngươi của giống chim này còn có thêm 1 lớp màng bảo vệ. Cho nên phần mắt luôn được an toàn và nhìn thấy rõ mỗi khi chim bói cá rơi, lao xuống nước.
Môi trường sống của loài chim bói cá
Nơi tụ tập sinh sống của bói cá thường dựa theo nguồn thức ăn. Giống khuyển này thực phẩm sử dụng chủ yếu là các loài cá nhỏ ở vùng nước chảy nhẹ nhàng như sông, ven biển. Cụ thể gồm cá mỏ, tôm, tép, cá gai,… một số họ bói cá thì vẫn có thể ăn các loài côn trùng, sâu bọ nhỏ.
Vì vậy khu vực sinh sống chủ yếu của loài chim này thường là các vùng nhiệt đới, ôn đới. Địa điểm hiện nay được ghi nhận có nhiều cá thể nhất nằm ở miền Trung và Nam của Vương quốc Anh. Nơi sinh sống lý tưởng cho chim bói cá là tại các vùng nước chảy chậm như sông, hồ, mương, kênh,… Đôi khi một số vẫn đến cư trú ở những nơi ven bờ biển. Tại nước ta, loài chim này tập trung chủ yếu ở miền Nam Trung bộ và vùng núi phía Bắc.
Có nên nuôi chim bói cá?
Với rất nhiều người có đam mê chim kiểng thì câu hỏi “bói cá có nuôi được hay không” luôn nhận được đông đảo sự quan tâm. Từ các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm thì họ khuyên rằng chúng ta không nên bắt giữ hay nuôi loài chim này. Bởi đây giống khuyển hoang dã vô cùng khó để thuần chủng. Việc nuôi nhốt chúng trong lồng sẽ gây ra rất nhiều tác động xấu tới sức khỏe của khả năng sinh trưởng.
Với tập tính săn mồi, chim bói cá có nhu cầu dinh dưỡng vô cùng cao và đa dạng về bảng thành phần. Vì vậy chủ nuôi rất khó để đáp ứng đủ được chế độ thức ăn đủ chất cho chúng. Việc này khi kéo dài sẽ khiến bói cá yếu dần và thậm chí nặng hơn là bị chết. Do đó, việc nuôi dưỡng loài chim này không hề đơn giản như những giống khuyển khác, tỷ lệ thành công vô cùng thấp.
Lời kết
Như vậy bài viết của chúng tôi vừa chia sẻ đến bạn đọc những thông tin cơ bản về loài chim bói cá. Đây là một giống khuyển có vẻ đẹp ấn tượng cùng cách săn mồi vô cùng độc đáo. Tuy nhiên số lượng của loài chim này hiện nay đang ít dần cho nên chúng ta cần phải chung tay bảo vệ chúng ngay từ hôm nay nhé.
