Thời gian gần đây, thuật ngữ chim thủy tổ dần trở nên khá hot trên mạng xã hội. Điều này bắt nguồn từ câu nói xuất hiện trong bộ phim nổi tiếng Hàn Quốc công chiếu gần đây. Vậy loài chim này là gì, đặc điểm và nguồn gốc ra sao. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua những chia sẻ dưới đây bạn nhé.
Đặc điểm nhận diện chim thủy tổ
Chim thủy tổ còn biết đến với tên gọi khoa học là Archaeopteryx. Dựa vào một vài hóa thạch loài chim này mà người ta đã xác định ra đặc điểm của chúng. Kích thước chim bằng với chim ác là, hóa thạch cá thể lớn nhất bằng con quạ. Dựa trên các mảnh hóa thạch nhà khoa học công bố, chim Archaeopteryx có đặc điểm về ngoại hình được miêu tả như sau:
- Chiều dài cơ thể tính cả đuôi tầm trên 50cm, sải cánh rộng và cơ thể mỏng, Điều này giúp chúng lướt rất hiệu quả.
- Kích thước không quá to giống khủng long bay. Bởi hóa thạch của loài chim này có kích thước chỉ ngang loài quạ hiện đại.
- Phần đuôi khá dài, đuôi có xương và lông bao phủ. Từng đốt xương tách rời như loài bò sát.
- Mỏ của chúng khà dài, nhiều răng sắc nhọn giống loài bò sát. Phần chân có móng vuốt sắc và to cao, 1 ngón sau và 3 móng trước.
- Khả năng bay nhảy được xác định khá nhanh, tốc độ đến 7.6m/s. Chim thủy tổ đập cánh nhưng không nhiều. Chủ yếu chúng sẽ lướt và lượng nhờ vào sức nâng không khí.
- Xương quai xanh liền thành xương chạc và xương hông xích về đằng sau là điểm đặc trưng của giống chim này.
Tìm hiểu về lịch sử phát triển chim thủy tổ
Chim Archaeopteryx là loài động vật có xương sống nhỏ, thuộc giống Archaeopteryx đã tuyệt chủng trong Kỷ Jura. Chúng là một loài chim bò sát, phần đuôi, răng và lông giống thằn lằn, phát triển đôi cánh tốt. Chim thủy tổ phân loại như loài khủng long chân đốt và loài chim thời tiền sử.
Từ lâu, Archaeopteryx đã được chấp nhận là dạng chuyển tiếp giữa bò sát và chim. Gần đây, một số nhà khoa học còn nhận định giống tổ tiên Maniraptora của chúng hơn là những loài chim hiện đại. Điều này đã cung cấp liên kết phát sinh loài mạnh mẽ giữa 2 nhóm. Đây là một trong các hóa thạch quan trọng nhất được phát hiện.
Chim thủy tổ được xem như tổ tiên các loài chim. Nhiều người tin rằng loài chim này sinh sống cuối kỷ Jura, nghĩa là từ 150 triệu năm trước. Ở khoảng thời gian này, nơi đây chính là miền Nam Đức. Chính xác gần đường xích đạo Trái Đất, loài chim Archaeopteryx sinh sống, phát triển mạnh mẽ. Do những nhà khảo cổ đã tìm tối thiểu 5 mẫu hóa thạch đáng giá tại vùng Bavaria (Bayern) Đức của chim thủy tổ.
Tập tính chim thủy tổ sinh sống như thế nào?
Chim Archaeopteryx tiến hóa bằng cách biến 2 chi trước thành dạng cánh. Phần chi sau có bàn chân bốn ngón (1 ngón sau và 3 ngón trước). Bên cạnh đó, xương quay xanh tiến hoá dạng xương chạc, xương hông xích phía sau. Dù vậy, chim thủy tổ vẫn có những đặc điểm không giống với chim hiện đại.
Cụ thể đó là đầu cánh có ba móng, xương bàn tay, chân tách rời, miệng có răng, đuôi dài có xương, xương đuôi từng đốt dạng tách rời. Chính vì những đặc điểm này nên người ta xác định chim Archaeopteryx đã tiến hóa từ bò sát sang loài chim. Đồng thời đánh giá chúng là tổ tiên những loài chim ngày nay hiện đại.
Chim thủy tổ được tiến hóa từ loài bò sát nhỏ sinh sống trên cây và trên mặt đất trở thành loài chim bay lượn được trên không trung. Do đó, có hai gia thiết về tập tính sinh sống của loài chim này như sau:
- Chúng sống chủ yếu ở trên mặt đất, sau thời gian săn bắt đã dùng hai chi sau khỏe mạnh để có thể đuổi theo con mồi. Tiếp theo, chúng tiến hóa hai chi trước thành cánh hỗ trợ chạy săn mồi nhanh hơn.
- Lúc đầu chim thủy tổ chủ yếu sống trên mặt đất rồi leo lên cây, từ từ chuyển sang quá trình nhảy từ cây này qua cây khác. Thời gian sau, chúng tiếp tục tiến hóa để giúp việc nhảy được xa hơn, nhờ cách lượn trong không khí hoặc bay đoạn ngắn. Từ đó tiến hóa thành chim bay lượn xa hơn.
Giải mã một vài băn khoăn về chim thủy tổ
Hiện nay vẫn chưa có thông tin chính thức xác định rõ về nguồn gốc, đặc điểm của chim Archaeopteryx. Những tin tức bạn thấy chỉ dựa vào hóa thạch được tìm thấy để phán đoán. Dưới đây là một vài thắc mắc về chim thủy tổ bạn có thể tham khảo thêm:
Phân loại chim Archaeopteryx như thế nào?
Với những chia sẻ phía trên, kết luận hợp lý nhất đó là Archaeopteryx thuộc dạng chuyển tiếp giữa chim thật và khủng long chân đốt sơ khai. Dù vậy, ngay cả lý thuyết cũng không thể kiểm chứng điều này. Do chim thủy tổ đã sống cách đây khoảng 150 triệu năm. Trong khi đó cuối kỷ Jura thì loài “chim khủng long” chắc chắn gần như đã tiến hóa thành loại chim hiện đại và sống chục triệu năm sau.
Quá trình tiến hóa có thể lặp lại. Nghĩa là quần thể khủng long tiến hóa thành chim không chỉ 1 lần mà 2 – 3 lần thời Kỷ nguyên Trung sinh. Chỉ một trong các nhánh này tồn tại trong kỷ nguyên chúng ta đang sinh sống, đã phát sinh ra những loài chim hiện đại.
Chim thủy tổ là chim hay khủng long?
Archaeopteryx được biết đến nhờ những chi tiết hóa thạch Solnhofen hoàn hảo liên quan tới giải phẫu. Hiện nay vẫn có khá nhiều nhận định xếp chim thủy tổ vào loại khủng long hay chim.
Những đặc điểm nhận định Archaeopteryx là chim:
- Lông vũ: Chim Archaeopteryx được phủ bởi lông vũ. Cấu trúc những chiếc lông này khá giống với lông chim hiện đại.
- Kích cỡ: Chim Archaeopteryx trưởng thành tối đa nặng khoảng 1 hoặc 2 pound. Kích thước này tương đương với chim bồ câu hiện đại đã ăn no. Bên cạnh đó, thấp hơn nhiều so với khủng long ăn thịt thông thường.
- Mỏ và đầu hẹp, dài, thuôn nhọn cũng gợi nhớ tới những loại chim hiện đại.
Những đặc điểm nhận định Archaeopteryx là khủng long:
- Hàm răng: Răng của chim thủy tổ giống với răng khủng long nhỏ ăn thịt.
- Cái đuôi: Đuôi xương xẩu, khá dài. Đây là đặc điểm chung của khủng long chân đốt đương thời. Tuy nhiên lại không thấy ở bất cứ loài chim nào, dù là thời tiền sử hay còn tồn tại.
- Kết cấu cánh: Theo một vài nghiên cứu gần đây, cánh và lông của Archaeopteryx cho thấy chúng thiếu đi khả năng bay hoạt động.
Tại sao chim thủy tổ gây bão trên mạng xã hội?
Chim Archaeopteryx bỗng nhiên trở nên hot trên mạng xã hội là nhờ phim “Hẹn hò chốn công sở” sản xuất bởi Hàn Quốc. Trong quá trình Kang Tae Mu cầu hôn Shin Ha Ri, nữ chính đã nói rằng khuôn mặt nam chính giống mặt loài chim thuỷ tổ. Chính câu nói này đã khiến nam chính không hiểu vấn đề gì, khá ngơ ngác làm người xem buồn cười.
Sau đó, Kang Tae Mu trở về nhà tìm kiếm thông tin loài chim này. Anh cảm thấy khá bực bội khi vẻ đẹp của mình bị so sánh với tổ tiên loài chim hiện nay. Mặt khác, nữ chính còn lưu trong danh bạ tên của nam chính đó là chim thuỷ tổ, xuất hiện thường xuyên trên màn ảnh. Điều này càng giúp loài chim trở thành chủ đề bàn luận trên mạng xã hội, khá hot thời gian trở lại đây.
Kết luận
Chim thủy tổ thực chất là giống loài gì vẫn chưa có bằng chứng chính xác. Tuy nhiên, với những phân tích từ nhà khảo cổ học dựa trên hóa thạch của chúng, ta có thể ngầm hiểu đây là tổ tiên các loài chim.
